UX & AI - Super Vision #9

October 28, 2021

Hi. Deze week is het onderwerp: ontwerpen voor menselijke ervaringen, met behulp van AI. Een editie over user experience (UX) design dus.

UX is een groot onderwerp, waar ik zelf als sinds 1999 mee bezig ben. En nu daar AI bijkomt, vroeg ik me af: waar te beginnen? En dus nam ik speciaal voor jou -m'n beste, nieuwsgierige abonnee- talloze posts op Medium door, probeerde ik card sets uit en keek ik naar toolkits, frameworks en e-books. Ik zwierf het web over van het Vlaamse Kenniscentrum Data & Maatschappij, tot Microsoft, Google, de TU Delft, AIxDesign, IBM, de Dutch Design Week om uiteindelijk weer terug te komen, hier in je inbox.

Belangrijkste conclusie: AI of niet, UX design zal blijven draaien om mensen. Je kunt gerust blijven vasthouden aan het double diamond model en de methoden van UX, zoals je misschien ooit leerde van godfathers als Jared Spool en Jesse James Garrett. Design's best practices zullen echter wel verder worden uitgebreid met nieuwe principes en extra stappen in het ontwerpproces. Daarom heb ik een lijstje met AI design principles voor je opgesteld. En deel ik links naar voorbeelden en ontwerp guidelines. Maar daarover straks meer bij 'Zelf aan de slag'.

Een interessante kijk op vernieuwing die AI in UX brengt, komt van Vera van den Burg, design researcher bij het Designing Intelligence Lab van de TU Delft.

1. Wat betekent het als AI en UX zich mengen?

Screenshot van 'Still life' - Vera van der Burg

In een interview met Dutch Design Week legt Vera uit wat ze op dit moment onderzoekt:

...hoe bijvoorbeeld intelligente chatbots de reflectie van ontwerpers op hun eigen proces kunnen ondersteunen. Al met al zou je kunnen zeggen dat ik machine learning zie als een reflectiemiddel, omdat je het traint op data die mogelijk onbewuste gedragspatronen bevatten. Deze patronen worden dan teruggekoppeld naar jou, en ik denk dat je daar als ontwerper (en als persoon!) iets van kunt leren.

(Dit antwoord is vertaald door een AI ;-)

Complementaire vaardigheden

Net als Vera adviseren ook Satya Nadella (CEO van Microsoft) en Kevin Roose (zie de nieuwsbrief vorige week) dat we als designers vooral moeten leren samenwerken met AI. Check dus steeds weer waar computers goed in zijn - patroonherkenning, snelheid, schaal, onvermoeid repetitieve en voorspelbare taken uitvoeren. En weet vooral waar jij als human designer beter in hoort te zijn: creativiteit, empathie, emotie, lichamelijkheid en inzicht.

Hoe een AI+UX samenwerking er uit kan zien? Designer Marie Lexow schets deze situatie:

Those of us whoever had to evaluate tons of video material from qualitative user interviews know, that is it very time-consuming. An intelligent assistant can transfer, cluster and point out the highlights from the complex data to help us generate insights.

En dit is natuurlijk maar een klein onderdeel van het ontwerpproces waar AI in potentie aan kan bijdragen.

2. Welke designers werken er al met AI?

Netflix heeft het thumbnail design tot in het bizarre geautomatiseerd en gepersonaliseerd. Volg dit Twitter-draadje eens:

Spotify startte op het gebied van machine learning ooit met een enkele aanbevelingsfunctie waaraan technici in hun vrije tijd werkten. Anno 2021 bieden ze aan 365 miljoen luisteraars een persoonlijke ervaring om muziek te ontdekken.

3. Waar moet je op letten? Design principles!

Er is -goddank- veel overeenstemming tussen designers in waar we op moeten letten als we ontwerpen voor toepassingen die AI gebruiken. (Ik heb ze, geheel arbitrair, voor je gedestilleerd en samengevoegd):

  1. Ontwerp human first / start met de gebruiker;

  2. Geef vertrouwen & schets duidelijke verwachtingen;

  3. Resultaten moeten uitlegbaar zijn;

  4. Geef feedback & controle;

  5. Leg de werking van het systeem uit / wees accountable & transparant (over het ontwerpproces en doelen, intenties);

  6. Niet alles hoeft geautomatiseerd te worden.

En waar dit soort principles wat abstract horen te zijn, komen er ook steeds meer gedocumenteerde guidelines en patterns om je juist specifieker op weg te helpen in je design proces.

HAX Toolkit - Tools for creating fluid and responsible human-AI experiences (MS)

4. Zelf aan de slag tijdens je ontwerpproces?

👉🏽 HAX Toolkit - Microsoft heeft hier een hele mooie collectie met voorbeelden, guidelines en andere handige resources voor ontwerpers online staan.

👉🏽 AI Patterns - Ook Google doet mee, en biedt met de People+AI Guidebook een aantal design patterns that 'highlight key design opportunities for AI products. They’re organized around common questions in the product development process to help you find what you need.'

👉🏽 CARD SET #1 - AI Ideation Card Deck - The AI Ideation Card Deck helps designers, managers and innovators leverage AI capabilities available to us today for social, user & business value. It includes 24 colorful prompt cards with 100+ example use cases across 7 categories to use during brainstorm or ideation sessions. In print en digitaal.

👉🏽 CARD SET #2 - Intelligence Augmentation design toolkit - Het Vlaamse Kenniscentrum Data & Maatschappij biedt, i.s.m. deze design toolkit aan. Je krijgt ermee een antwoord op vragen als ‘Hoe verandert het werken met AI je toepassing in het ontwerpproces?’ en ‘Wat kan er fout gaan?’.

👉🏽 AI Design Foundations - IBM pakt het wat grondiger aan met een stevig onderbouwd AI Essentials Framework en Design Foundations.

5. Further listening & reading

Kan een algoritme creatief zijn? En hoe krijg je inspraak op het gebruik van een algoritme? Tijdens een lezing in De Studio van NEMO gaf AI-wetenschapper Sennay Ghebreab antwoord op vragen over het inzetten van algoritmes voor een inclusievere samenleving.

Designer Nadia Piet zooms in on UI/UX Design Challenges in Machine Learning Products