Hi lezer 👋,

De vorige brief - over een eventueel Spotify Moment voor AI- leverde naast wat 👍🏽's ook reacties op die maar heel losjes te maken hadden met dat onderwerp. Zo schreef Vriend van de Brief Paula:

Mais bien sur, Paula. Iedereen met een soortgelijke vraag wijs ik graag op het uitgebreide antwoord van (oud-collega) Frank Meeuwsen. In de Mastodon-aflevering van de Technoloogpodcast zet hij genuanceerd doch gepassioneerd uiteen waarom dat geen alternatief voor Twitter is, wat het echter wel de moeite waard maakt als plek voor idee-uitwisseling en wat populariteitspieken en -dalen er betekenen.

Trigger warning: als je ze niet kent, moet je hoogstwaarschijnlijk even wennen aan de... ehm... dynamische hosts Ben en Herbert 🫣

Deze week: theater maken over AI

Zes voorvallen brachten me tot de 'lens' waarmee ik deze weken naar AI ga kijken: als vorm en voer voor theater.

1. De 'onheilstijders in media' Klöppping en Pfauth;

2. Een gesprek met een creative director over Zeus, vuur en goden;

3. AI in colofons, credits en eindtitels;

4. Een lezerstip over Creative Commons;

5. Innovatie in de Creatieve Industrie;

6. Een theatervoorstelling die ik dit weekend ga zien.

Deze week behandel ik het eerste en laatste punt.

Veel leesplezier weer! Mocht je tips en voorbeelden hebben aangaande AI + theater? Mail ze naar me.

Groet, Laurens.

Twee onverwachte onheilstijders

Twee Nederlandse mediabespelers die recentelijk theater maakten over het gevaar van AI zijn Alexander Klöppping en zijn Podcast Over Media-maatje Ernst-Jan Pfauth.

Klöppping, ex-Blendle ceo en onze 21e eeuwse Chriet Titulaer-turned-tech-Doomsday-profeet beweerde namelijk bij Eva Jinek dat we TikTok moeten verbieden. Waarom? Omdat China toegang heeft tot al 'onze' data. Hij deed dit met eenzelfde gevoel voor drama zoals hij dat vroeger bij DWDD tentoonspreidde - toen echter vooral als tech-optimist.

TikTok = datasluis naar Chinese overheid

Wat is het geval? Via TikTok leveren 'we' data aan China dat daarmee slimme systemen traint die op zijn minst niet in ons voordeel werken, maar - veel waarschijnlijker - zich tegen ons zullen keren in de toekomst. Als we niets doen zijn we verloren, zo luidt Alexanders alarmisme.

Fake+podium = opgelost?

Ernst-Jan Pfauth maakt ons in zijn NRC-column (met de clickbaity titel 'Golf van kunstmatige bagger') bang voor generatieve AI. Hij ziet vooral negatieve gevolgen van deze toepassing. Een daarvan is dat het een gevaarlijk nieuw wapen is in de handen van mis- en desinformatiemakers.

Pfauths betoog komt op het volgende neer: als het nu al zo makkelijk is om online onwaarheden te fabriceren, te verspreiden en/of te versterken, over een bepaald persoon, organisatie of rondom een fenomeen of gebeurtenis, dan wordt dat met de visuele zeggingskracht van generatieve AI alleen nog maar erger.

Hij haalt de serie van tv-presentatrice Welmoed Sijtsma aan, waarin zij de wereld van de deepfakevideo verkent. Dit n.a.v. het verschijnen van een dergelijke neppornovideo waarin iemand haar hoofd synthetisch in de hoofdrol plaatste.

Volgens Pfauth ben je straks of bekend en kun je net als Welmoed een podium gebruiken om de misinformatie aangaande jezelf te debunken.  Of je bent onbekend en onmachtig en zonder dat podium hulpeloos verloren.

Vals dilemma: verbieden of verhellen?

Beide heren stellen ons hier een vals dilemma voor. Deze impliceert dat er maar twee opties zijn: verbieden of het laten en naar de verdoemenis gaan. Hun verhalen laten een aantal factoren van invloed gemakshalve achterwege (anders komt de bange of bagger boodschap niet over) en missen een breder perspectief (er is maar een oplossing: verbieden). Dat komt wellicht door de schaarste (bij de een: tijd en bij de ander: woorden) die hun mediumkeuzes nu eenmaal afdwingen. Ik geloof in ieder geval niet dat het ligt aan hun intelligentie.

Mooi dat een nieuwsbrief zich beter leent voor wat meer tijd en ruimte.

Voorbij het binaire angstdenken

Want deze heren vergeten - en vele anderen met hen - dat er nog een aantal andere, invloedrijke '(f)actoren' zijn, die allemaal een rol spelen in het ontwikkelen en trainen van dergelijke AI, en in het nadenken over, en het voorkomen en bestrijden van allerlei onwenselijke scenario's.

Zoals daar zijn:

• De 'gewone mens' aka de burger, al dan niet verenigd;

• Tegenbewegingen, activisten, non-profits en ngo's;

• Overheden en internationale organen en verdragen;

• De rechtsprekende macht;

• De kunst;

Het is makkelijk om steeds maar weer te roeptoeteren dat de samenleving polariseert, de waardering voor kunst daalt, China ons komt overheersen en burgers onze instituties niet zomaar meer vertrouwen of accepteren. Als vanzelf beangstig dit. Alleen, het is maar ten dele waar. Er is veel tegen over te stellen. Er is meer keuze dan bagger of bangmakerij.

Een van de spelers die ons naast een spiegel ook mogelijke nieuwe keuzes kan tonen, is de kunst.

Voorstelling: human/AI

Het is de introtekst bij de voorstelling 'h/AI', die ik dit weekend ga bezoeken. Op de website staat verder:

h/AI | De Veenfabriek - Hét muziektheatergezelschap van Leiden — www.veenfabriek.nl

human/Artificial Intelligence, filosofisch muziektheater van de toekomst, met acteurs, een veertienkoppig orkest én Artificial Intelligence

We gaan het meemaken... Ik hoop je er volgende week meer over te vertellen. Dit was 'm. ✅