Zo gebruik je TikTok als bron

NIeuwsbrief over AI. Origineel, onderscheidend en gemaakt door mensen.

Zo gebruik je TikTok als bron

(En ja, het blijft ook problematisch dat de app in Chinese handen is en werkt als digitale crack cocaine voor de jeugd.)

Hi 👋 lezer,

Een Nederlandse minister die live op televisie demonstratief een haarlok afknipt. Het hoofdgebouw van de Rabobank dat nu al bijna een jaar geelblauw oplicht. Je nichtje dat meepraat over de omstandigheden van het WK in Qatar. Tieners die zich expres uit rijdende auto's laten vallen. Wat is hier aan de hand? 🧺: TikTok en AI.

Wat TikTok doet, welke rol het speelt bij bovenstaande gebeurtenissen, hoe het platform technisch werkt en waarom gebruikers zich gedragen zoals ze doen, on- en offline ... het is niet eenvoudig om die vragen te beantwoorden.

Digitale media- en cultuuronderzoeker Gabrielle Aguilar, die TikTok als specialiteit heeft, leerde me hoe je als slimme gebruiker toch een eind kunt komen. Het gesprek dat ik met haar had lees je terug in deze brief. Uitlezen levert je het volgende op:

  1. Je kent meer manieren om naar TikTok te kijken.

  2. Je hebt een stappenplan om TikTok als bron te gebruiken.

  3. Je kent drie tools om TikTokdata te verzamelen voor onderzoek.

Bonus: om het je makkelijk te maken bevat deze brief ook een directe link naar TikTok Trendsdata.

⏱️ Leestijd: ga er maar even voor zitten... 17 minuten!

Deze nieuwsbrief in 2023

Voor Super Vision is dit een spannend nieuw jaar. Drie dingen zijn anders:

  1. De look (Maar dat was je al opgevallen!).

  2. De aanbieding: vanaf februari krijg je als premiumabonnee twee keer per maand een exclusieve editie. We versturen daarnaast eens per maand een gratis brief.

  3. De inhoud: altijd een fris-kritisch perspectief op all things creative AI. Soms met gasten.

Waarom deze nieuwe aanbieding?

Deze nieuwsbrief schrijft zichzelf niet (en wil dat ook niet). Oftewel: dit kost tijd en geld. #schoorsteenroken #bijdebakker. Ben jij al een tijdje geabonneerd en/of wil je de brief extra waarderen? Doe mij dan het equivalent van een blikje cola zero cadeau:

Ga premium!Voor ongeveer de prijs van een blikje energydrink ontvang je twee keer per maand exclusive premium original digital content. Gemaakt door mensen. Je krijgt interviews met makers, denkers en onderzoekers. Je leert van en over de pioniers die de wereld van AI op creatieve wijze tegemoet treden. Zoals Gabrielle Aguilar deze week. Ben jij m'n eerste betalende abonnee? Dan krijg je het boek The Art of AI cadeau!  

Veel leesplezier weer. Laurens

---

Deze editie: Zo gebruik je TikTok als bron.

"Silly dances, lip sync videos and weird challenges." Zo typeren veel mensen het populaire socialmediaplatform TikTok nog altijd. De app heeft ondertussen een veel interessantere rol gekregen in het dagelijks leven en meer impact op de reële wereld, vertelt Gabrielle Aguilar.

Ze studeert digitale media- en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Aguilar betoogt dat TikTok op een aantal manieren fundamenteel anders werkt dan eerdere socialmediaplatforms. (Debunk-alert: de reden daarvoor is niet omdat de Chinese eigenaar ByteDance kwade intenties zou hebben of omdat de jeugd verslaafd zou zijn aan TikTok).

Ik ontmoette Gabrielle begin 2023 en sprak meerdere malen met haar over hoe het ontwerp van TikTok bepaald gedrag uitlokt, en hoe je een gerichte zoektocht naar specifieke onderwerpen opzet. We keken uiteraard ook naar de rol van AI daarbij. 

TikTok Trends kraken

Een wirwar aan verslonsde werkruimtes, met in de aula een witte wand die lukraak de grote open ruimte verdeelt. Een alcoholvrij cafe met de naam 'Prisma'. Dit is het Buzzhouse, een UvA-complex waarin ik meteen al verdwaal. Als ik na een aantal aanwijzingen via Slack de drie studenten vindt waarmee ik heb afgesproken, zitten ze met hun laptops opengeklapt aan een hoge tafel in de lege, glazen Piramidezaal. Ze hebben zojuist een aanvalsplan gemaakt om TikToktrends te gaan ontdekken.

Een van deze studenten is Gabrielle Aguilar. Opgegroeid in Texas, met Mexicaanse roots, woont deze voormalig Google-medewerker nu alweer een tijdje in Nederland om te studeren. (Teaser: Al deze 'identity data points' worden later in het verhaal relevant). Samen met haar team zoekt Aguilar deze week naar manieren om grip te krijgen op (verborgen) trends op TikTok. Dit in het kader van de jaarlijks terugkerende Digital Methods Initiative Winter School van de Universiteit van Amsterdam. Ik ben hier op uitnodiging van docent Erik Borra en loop een weekje met de studenten mee.

Beyonce-complotten en climate change discours per platform

In verschillende ruimtes van het Buzzhouse werken deze week honderden mensen vanuit de hele wereld - studenten, onderzoekers, designers en docenten. Ze gebruiken speciale software om bijvoorbeeld TikTok te 'vatten' of om analyses te maken van de dynamiek en content van influencers en creators op socialmedia platformen. Zo is er een team dat de verspreiding analyseert van complottheorieen waarin Beyonce een rol speelt. In weer een andere ruimte volgen een aantal mensen het sentiment op de socials rond klimaatverandering.

1. Meer manieren om naar TikTok te kijken

Het project waar ik deze week bij betrokken ben, start onder de naam 'TikTok Thermometer', maar al snel wijzigt de koers. Na enig speurwerk ontdekt een teamlid een pagina van TikTok zelf, met open en gratis toegankelijke trenddata. Op die pagina worden cijfers gedeeld over creators, video's en andere gebruiksgegevens.

Besef wel: dit is wat het bedrijf zelf verkiest om openbaar te maken en te delen met publiek. Er is geen andere, makkelijke of gangbare manier (zoals met API's) om aan dit soort data te komen. Het publiek waar deze gegevens voor bedoeld is, is helder: adverteerders, marketeers en andere zakelijke, commercieel georiënteerde professionals. Mensen die geld verdienen op het platform, en die willen spelen volgens de regels van moederbedrijf ByteDance:

👉🏽 Bekijk hier wat TikTok deelt aan actuele trends en analytics:

Wil je echter weten hoe specifieke, alledaagse of controversiele onderwerpen het doen op het Chinese platform, dan moet je handiger zijn. En een plan hebben...

1.1 Wat TikTok allemaal wel niet is?

TikTok heeft onbetwist een grote rol in het leven van vrijwel iedereen onder de 25 jaar. Het populairste socialmediaplatform ter wereld wordt echter nog altijd niet goed begrepen en daardoor verkeerd weggezet, onderschat en vooral: onbenut. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat 'veel aannames over TikTok die de huidige debatten voeden, niet worden ondersteund door bewijs en ook niet uitgesproken door actoren die een serieus belang lijken te hebben bij het begrijpen van het platform.'

'De heersende publiek opinie over TikTok is, dat het een zelfzuchtige tijdverspillende machine is die opvoedingsproblemen veroorzaakt, onze veiligheid bedreigt en autonomie inperkt.'

Even eerlijk: hoe goed ken jij le socialmediaplatform du jour eigenlijk?  Want als journalist, mediamaker of onderzoeker heb je wel degelijk een serieus belang en de verantwoordelijkheid om TikTok goed te begrijpen.

Enter Gabrielle again. Ze tipte me een onderzoekspaper dat haarfijn ook mijn vooroordelen en onwetendheid blootlegde. Channel nu even je innerlijke opiniemaker en herken de volgende cliches uit dat paper:

  • 'TikTok kan gemakkelijk worden ge(mis)interpreteerd als het zoveelste symptoom van het moderne leven dat wordt gekenmerkt door de logica van kortstondige consumptie, de zelfzuchtige drang van het ene momentele genot naar het andere. Velen in de publieke arena bespreken TikTok en zijn algoritmische contentfeed als "digitale crackcocaïne" (Koetsier, 2020). Ze maken er een tijdverspillende machine van, die mensen afleidt van meer betekenisvolle zaken (Odell, 2019).'

Als media over TikTok spreken worden we geconfronteerd met 'betuttelende stemmen die aan TikTok een "opvoedingsprobleem" of een "veiligheidsbedreiging" toekennen.' Dergelijke commentaren zijn heel aantrekkelijk, zo schrijven de onderzoekers:

  • 'Digitale detox initiatieven en hun oproepen om tijd en autonomie terug te winnen van verslavende technologie groeien in populariteit (Sutton, 2020; Syverten, 2020). Het is echter opmerkelijk dat anderen in het debat rond TikTok ons eraan herinneren dat "de meest gedownloade app . . nauwelijks begrepen wordt door iemand boven de 25 jaar" (Hern, 2019, para. 1). Kritische opmerkingen over TikTok worden vooral van bovenaf gemaakt. Ze benadrukken aspecten van de app, zoals zorgen over de privacy, waarvan het belang niet altijd in dezelfde mate wordt gedeeld door degenen die de app gebruiken (Kennedy, 2016; voor TikTok-specifiek, zie Ohlheiser, 2019).'

'De meest gedownloade app ter wereld wordt nauwelijks begrepen door iemand van boven de 25 jaar.'

Mediawetenschappers staan al lang kritisch tegenover top-down perspectieven en betuttelende commentaren op sociale media. Laatste punt uit het paper:

  • 'Fenomenen als de selfie en andere praktijken van online zelfdocumentatie zijn daarvoor emblematisch. Publiek commentaar maakt ze vaak af als narcistisch, hersenloos of inconsequent - een positie waar mediawetenschappers zich al lang tegen verzetten door te benadrukken hoe schijnbaar 'eenvoudige' en 'oppervlakkige' communicatieve praktijken er altijd toe zijn gaan doen, niet in en door zichzelf, maar vanwege hun inbedding in het dagelijks leven en de gemeenschap (Abidin, 2016; Humphreys, 2018; Rettberg, 2014; Tiidenberg, 2018). TikTok vormt geen uitzondering op die trend.'

Wow. Best herkenbaar, toch?

1.2 Anatomie van het TikTokplatform

Ondertussen gebruiken veel mensen TikTok vooral om te leren over allerhande onderwerpen. Gabrielle ziet TikTok 'as a space of knowledge.' Als je Googlet, zo vertelt ze, wordt informatie 'sussed out', raakt het ondergesneeuwd. Op TikTok is authenticiteit belangrijk. Je hoeft niet veel volgers te hebben om op verschillende manieren mensen te bereiken. Als ik Gabrielle vraag hoe we dat mechanisme beter begrijpen, krijg ik een soort digitale anatomieles. Het platform kent volgens haar drie belangrijke facetten:

  1. Affordances; wat gebruikers kunnen doen op het platform.

  2. Affectieve publieken

  3. Algorithmische echokamers

1.2.1 Affordances

Designers kennen het begrip 'affordance' wel. Ik leg het uit als: hoe het ontwerp van een fysiek product of app een bepaald gedrag uitlokt of intuitief afdwingt. Denk aan een deurklink, of een knopje op een apparaat. De eerste pak je vast en duw je (meestal) naar beneden, de tweede druk je in met een vinger. Affordance stuurt het ontwerp en materiaal in een bepaalde gebruiksrichting.

Vrijwel alle functies van TikTok gebruiken AI en machine learning. En de manieren waarop ze ingezet zijn, veroorzaken een bepaald gedrag bij gebruikers en hun onderlinge interacties - de affordances. Het levert dynamieken op die uniek zijn voor TikTok. Aguilar noemt als voorbeelden greenscreening, duetten en soundtracks. 'Het platform bood daarmee mogelijkheden die eerder niet beschikbaar waren voor gewone gebruikers op andere platforms, zoals Twitter, FB of Instagram.'

  • Video bewerken binnen de app. Gebruikers kunnen hun eigen video's 'greenscreenen' (de achtergrond in beeld weghalen, red.). Het is een techniek die voorheen alleen werd gebruikt in de wereld van televisie- of filmproductie. Greenscreenen is vooral mogelijk dankzij AI (specifiek: Computer Vision, red.). Middels deze techniek (in combinatie met andere functionaliteiten) bood TikTok als eerste socialmediaplatform een ruimte waar mensen, ongeacht hun technische vaardigheden, een breed scala aan bewerkingsmogelijkheden kregen. Met een grote mate van creatieve vrijheid.

  • Mensen uitnodigen voor een duet. Deze functie levert een unieke mogelijkheid voor interactie met andere gebruikers. Het wordt naast de letterlijke uitvoering - samen zingen (de affordance) - ook gebruikt voor commentaar, als parodie, om iemand tegen te spreken, maar ook om te pesten, te intimideren of mensen aan te vallen.

  • Soundtracks (zonder copyrightproblemen) onder je video plaatsen. Deze functie leid tot 'association by sound'. Aguilar geeft hierbij een voorbeeld: "Je kunt een specifieke audioclip gebruiken met een specifieke hashtag. In Iran is dat het protestlied 'Baraye'. (Geschreven door de inmiddels opgepakte Shervin Hajipour, red.) Mensen gebruiken het als ze willen laten zien dat ze de protesten steunen, zonder dat verder in tekst, woord of beeld te expliciteren."

👉🏽 Wil je meer over die affordances weten, dan verwijst Gabrielle naar ander recent onderzoek naar TikTok. In de volgende tabel worden de verschillende functies en affordances toegelicht:

1.2.2. Affectieve publieken

Buckle up! Het wordt even (nog) iets mediatheoretischer nu, maar wees gerust: je kunt dit...en we hebben het nu eenmaal nodig ;-)

In principe leiden alle affordances die verband houden met politieke bewegingen en trends tot de vorming van wat Aguilar en andere onderzoekers 'affectieve publieken' noemen. "Affectieve publieken," zo zegt Aguilar "geven mobiliteit, dragen bij aan de viraliteit van een onderwerp." Ze vervolgt:

"Ook al ben ik nu in Nederland, ik kan geraakt worden door de Iraanse revolutie, en me gedwongen voelen solidair te zijn, zelfs om mijn eigen haar te knippen. Mijn oma heeft dan geen idee en vraagt me waarom ik dat doe. Als ik het aan haar uitleg, heeft zij het er vervolgens met d'r zus en buurvrouw over."

Je ziet volgens Aguilar "een voortdurende verschuiving van online discours naar de offline, echte wereld." Dat is wat affectieve publieken zijn en doen: "ontmoetingen die online ontstaan of zichtbaar worden, die zo'n grote impact hebben op gebruikers, dat ze ons dwingen om actie te ondernemen op verschillende manieren: ons haar af te knippen, het toevoegen van Oekraiense vlaggen aan onze profielfoto's; iedereen kent de voorbeelden wel."

En zo kan het dat al die random events zoals in de introductie van deze nieuwsbrief beschreven zijn, door affectieve publieken, al dan niet versterkt door het ontwerp en gedrag van TikTok en diens gebruikers, onder de aandacht van een groter publiek komen. En dat een Justitieminister op primetime televisie haar haar afknipt.

1.2.3 FYP & Algoritmische Echokamers

Het.TikTok.Algoritme.OMG.Ofcourse. We moeten het als laatste element van de TikTokanatomieles uiteraard hebben over de ongeevenaarde en -toegegeven- bizar goed werkende aanbevelingsalgoritmen van het platform. Want het is nog altijd een goed bewaard geheim hoe onderwerpen en videos zich verspreiden op het platform.

Neem het alomaanwezige FYP, TikTokspeak voor de For You-pagina. Hierop krijgt iedere gebruiker ogenschijnlijk willekeurige video's geserveerd die TikTok bij jou vindt passen.

Aguilar: "Ten eerste is FYP zeer subjectief en voor iedereen totaal verschillend. Daarnaast is wat je geserveerd krijgt door het algoritme slechts een fractie van wat er op het platform te vinden is. We weten alleen wat we zelf te zien krijgen, maar niemand weet, behalve moederbedrijf Bytedance, hoe de algoritmes precies werken."

👉🏽 Kijk deze video van de Wall Street Journal . Journalisten hebben naar de werking van TikTokaanbevelingen een inmiddels vrij bekend 'reversed engineering' onderzoek gedaan.

'Algoritmetje truc'en'Gabrielle geeft een voorbeeld van de creativiteit van TikTokers die proberen om deze algoritmes te omzeilen. Aguilar heeft het over ondermijnen en 'hacken':

"This idea of users hacking 'their' algorithm: it's the undermining of how they imagine that it works. It's like reshaping your algorithmic experiences."

Hoe TikTokgebruikers zo'n hack plegen, legt ze met een voorbeeld uit. "Een creator kan beseffen: Ik maak content voor vrouwen, maar sommige daarvan komt op TikTok in de 'man-o-sphere' terecht. Zo'n creator probeert vervolgens het algoritme te 'hacken' door creatief te zijn en haar/zijn ervaringen te ondermijnen of opnieuw vorm te geven."

Je kunt bij dit hacken denken aan het uploaden van hetzelfde of nieuw materiaal met gebruik van steeds verschillende hashtags, bijschriften, call-to-actions (middels duetten of vragen bijvoorbeeld) of door verschillende commentaren uit te proberen.

Wil je bijvoorbeeld weten hoe Nederlandse jongeren over klimaatverandering op TikTok communiceren, of welke bijbaantjes ze waarderen, dan is het deze anatomie -de dynamiek van functies, affordances, publieken, trucs en hacks- die je moet kennen wanneer je onderzoekt wat trending is op TikTok of als je wil weten waar je relevante video's kunt vinden op het platform.

Tot zover de anatomieles van TikTok. Heb je je onderzoeksvraag en -platformkennis op orde, dan is het tijd voor de aanval. Kopieer de volgende stappen die Aguilar en haar team zetten. Je krijg bij iedere stap ook een handige tool getipt. Ik deel ze in de volgende sectie.

2. Stappenplan 'TikTok als bron'

Composite image of Top 100 video thumbnails from #mahmouddarwish on TikTok

Composite image of Top 100 video thumbnails from #mahmouddarwish on TikTok

Gabrielle en haar team wilden aanvankelijk uitzoeken of er een manier was om TikTok Trends in beeld te krijgen. Een soort equivalent van Google Trends, maar dan zelfstandig opgebouwd, samengesteld door buitenstaanders. Om te beginnen moest er videodata worden verzameld. Aguilar: "Ik kende wel al onderzoek waarbij men handmatig iedere video beschrijft en de metadata bijhoudt in een spreadsheet. Een beetje de old school manier."

Gelukkig hebben academici tegenwoordig uitgebreidere en geavanceerde digitale tools ter beschikking voor dit soort onderzoek. Tools die wel enige tijd kosten om onder de knie te krijgen, maar zeker de moeite waard zijn om uit te proberen. Ik deel ze verderop. Eerst krijg je het stappenplan.

Online of niet: eerst verzamelen, dan analyseren, vervolgens visualiseren, concluderen (en opnieuw beginnen).

Aguilars team had mensen die goed overweg kunnen met dataanalysesoftware. Tools die namen dragen als Zeeschuimer, Gephi en 4Cat. Deze gereedschappen maken het in combinatie met elkaar mogelijk om data van socialmediaplatforms te verzamelen, te analyseren en te visualiseren.

👉🏽 Voor een onderzoek naar de, in complottheoretische kringen vermeende relatie tussen '5G' en 'corona', werkte journalist Coen van de Ven (De Groene Amsterdammer) eerder ook samen met digitale media en cultuuronderzoekers van de Universiteit Utrecht en ook de UvA. Daarbij zette het team ook dergelijke software in complottheorieen op twitter en instagram te onderzoeken.

Stap 1. Data vastleggenOm data te verzamelen, start je met een zoekwoord - de query - of je begint vanuit een video die op je FYP wordt aangeboden. Vervolgens creeer je je eigen pad door actief op hashtags te klikken of door de volgende video te bekijken. Je stelt hiervoor al vrij simpel een plan op als je eerst explorerend hebt rondgekeken en wat hebt rondgeswiped.

Browserextensie Zeeschuimer is hier je vriendWeapon of choice voor het verzamelen en vastleggen (het 'loggen') van de TikTok-data was in Aguilars team de browserextensie Zeeschuimer. Wat deze software doet? "Het verzamelt data van je zoek- en klikresultaten. Het levert veel gegevens op, die je kunt exporteren naar een spreadsheet (denk aan Excel of Google Sheets)."

Dit zijn de type TikTokgegevens die je met Zeeschuimer zoal vastlegt:

  • Zoekresultaten

  • Lijst met gebruikers (o.a. hun naam, volgers)

  • Aantal weergaven per video

  • Opmerkingen van kijkers bij die video

  • En nog veel meer...

Stap 2. Data analyserenAls je na het loggen hebt bepaald welke data je zoekt (of zaken die je opvielen tijdens het 'zeeschuimen'), kun je starten met de analyse. Een slimme aanpak hierbij is om naar relaties te kijken. Relaties tussen video's die gebaseerd zijn op hashtags of dezelfde soundtrack bijvoorbeeld. Aguilar noemt dit co-hashtag occurence analysis, en geeft een voorbeeld: "Bij een zoekopdracht naar '5G' ontdek je dat veel mensen 'corona' gebruiken. De verbinding tussen die twee hashtags bevestigt dan een relatie, zeker als je in de data ziet dat ze vaker samen voorkomen."

Video's die allemaal dezelfde soundtrack gebruiken 🤔Als je op deze manier naar relaties zoekt of die ontdekt in je data, gaan al snel andere zaken ook opvallen. Dat kunnen relaties zijn tussen verschillende video's, maar - veel voorkomend op TikTok - je ontdekt misschien ook wel een relatie tussen video's die allemaal dezelfde soundtrack gebruiken.

💡 Tip van Aguilars team:Analyseer de hashtag- en soundtrack co-occurence in je verzamelde dataset om trends te identificeren.

Aguilar noemt het Iraanse protestlied dat veel TikTokers onder hun video's zetten daar een goed voorbeeld van. Saillant-detail: het viel de groep in dit geval op dat het lijkt of TikTok het gebruik van deze soundtrack ten tijde van het onderzoek niet weerde op de eigen TikTok Trends Discovery pagina.

Gebruik 4CAT voor analyseEen handige tool die je helpt dingen om die dingen te zien die je eerst niet opvielen is 4CAT. Deze software, die in de browser werkt, bied een overzicht op je verzamelde data, waarmee je er grip op krijgt en er op kunt inzoomen. Zo toont 4CAT bijvoorbeeld de identiteit en geografie van posts en creators.

Case study: Mahmoud Darwish

Interest-over-time in #mahmouddarwish (January 2022 - January 2023) on TikTok - (Trend Discovery: Popular Hashtags on TikTok, n.d.)

Interest-over-time in #mahmouddarwish (January 2022 - January 2023) on TikTok - (Trend Discovery: Popular Hashtags on TikTok, n.d.)

Een onderwerp en hashtag die Gabrielle's groep volgde, is #mahmouddarwish. In hun aankomende paper schrijft het team hierover:

'Naarmate de gebeurtenissen in verband met het Israëlisch-Palestijnse conflict meer media-aandacht krijgen, lijkt de circulatie van Darwish' poëzie op TikTok samen te vallen met de belangstelling voor de hashtag #mahmouddarwish in de tijd (figuur 1). Zo wordt de grootste belangstelling voor #mahmouddarwish genoteerd binnen de periode tussen 1 januari tot en met 7 januari 2023. Dit komt overeen met de nieuw verkozen Israëlische extreem-rechtse wetgever Zvika Fogel die de "permanente bezetting" van Palestina door Israël verklaart, en met de daaropvolgende geregistreerde gewelddaden tegen Palestijnen door Israëlische troepen.'

Figure 2. Regional popularity of #mahmouddarwish (January 2022 - January 2023) on TikTok - (Trend Discovery: Popular Hashtags on TikTok, n.d.)

Figure 2. Regional popularity of #mahmouddarwish (January 2022 - January 2023) on TikTok - (Trend Discovery: Popular Hashtags on TikTok, n.d.)

De cijfers uit bovenstaand figuur duidt het team alsvolgt:

'Maleisië en Libanon zijn landen met een moslimmeerderheid en Arabisch is de officiële taal van Libanon. Het is ook de taal waarin Darwish zijn poëzie voor het eerst publiceerde. #mahmouddarwish bevat vaak Arabische en Engelse vertalingen van Darwishs werk. Daarnaast ligt Libanon in de geografische nabijheid van Palestina. De waarden die bij elk land horen (bv. 748 voor Maleisië en 725 voor Libanon) zijn een indexscore die door het TikTok Creative Center wordt verstrekt. Als de score bijvoorbeeld 200 is, dan is de trend 2x zo populair in de bijbehorende regio in vergelijking met de gemiddelde populariteit op TikTok wereldwijd.'

Het visueel maken van cijfers middels grafieken is voor veel mediamakers ondertussen gesneden koek. Veel complexer is het om een netwerk aan clusters en relaties te definieren, te ordenen en uiteindelijk begrijpelijk te visualiseren. En dat is waar de volgende tool bij kan helpen, tijdens de derde en laatste stap.

Stap 3: Data visualiserenWanneer je in de vorige stap connecties en relaties in je data hebt gedefinieerd, dan helpt het om die relaties - een netwerk in feite - te visualiseren.

gephi Example Co-hashtag Conspiracy Network on TikTok

gephi Example Co-hashtag Conspiracy Network on TikTok

Gephi is het gereedschap om een netwerk mee te visualiseren. Gabrielle legt uit dat niet iedere mediawetenschapper of journalist deze tool zou moeten kunnen gebruiken. Weten wat er met Gephi kan is al voldoende. Als je ervaring hebt met de voordelen die visualiseren van socialmediadata oplevert, maak je je echter wel heel aantrekkelijk als journalist of onderzoeker. Wat Gabrielle vooral toejuicht is het interdisciplinair werken bij dit soort projecten. Waar de UvA Winter School een goed voorbeeld van is.

Als je Gephi hebt gedownload en geinstalleerd, kun je vervolgens je 4CAT-export (dat wat je hebt gedefinieerd als waardevolle relaties in je data, zie Stap 2) inladen om je netwerk te visualiseren.

#mexico #mexicantiktok #latina - zelfidentificatie door hashtagsWaar een tool als Gephi bij helpt is om visuele 'clusters' te genereren. Hiermee zie je letterlijk in een oogopslag hoe de datapunten die jij relevant acht, met elkaar verbonden zijn. Denk hierbij aan hashtags, creator-identiteiten of geografische locaties. Gabrielle geeft een voorbeeld over zichzelf: "Als ik een video ga delen van een Mexicaanse zanger, dan zelf-identificeer ('self-ascribe') ik mezelf door bij die video de hasthtags #mexico #mexicantiktok en #latina te plaatsen."

Ruis en 'hashtag stuffing'Ze merkt daar bij op dat veel mensen natuurlijk ook #covid #nurse #doctor kunnen gebruiken bij misinformerende berichten over de pandemie. Beschouw dit tijdens je onderzoek dan als ruis ('noise') of, een variant daarop: hashtag-stuffing. Dat laatste behelst het proberen te manipuleren van TikToks aanbevelingsalgoritmen om zodoende bereik te genereren voor je content. Of om het op specifieke plekken te krijgen waar je het onder de aandacht wil brengen.

Zo zijn er veel mensen op TikTok die '#FYP' (for you page) toevoegen aan hun content, waardoor de term zo generiek wordt, dat het bereikseffect ervan inmiddels sterk is afgenomen.

💡 Laatste tip van Aguilars team:Filter noisetags en hashtag stuffing uit je data, voordat je je gegevens in Gephi invoert.

Heb je je data verzameld, geanalyseerd en gevisualiseerd, dan kun je nog de dimensie tijd toevoegen en kijken hoe clusters dan wijzigen. Dit helpt je om te zien:

  • Hoe en waar onderwerpen aan elkaar gekoppeld raken door bepaalde gebeurtenissen (zowel on- als offline). Denk hierbij aan een publicatie, een demonstratie, arrestatie of ander event.

  • Welke groepen of creators belangrijk zijn voor de verspreiding van bepaalde boodschappen op TikTok.

  • Wanneer een onderwerp viraal ging op TikTok.

Visualisatie van trendsdata stelt je in staat om beter grip te krijgen op het onderwerp dat je onderzoekt, uiteraard ongeacht of dit nu van TikTok, Google Search Trends of Instagramdata is. Het helpt daarnaast ook om de dynamiek van het platform an sich beter te begrijpen.

3. Tools voor TikTok-bronnenonderzoek

Resumerend zijn dit de tools die je per stap inzet om TikTokdata te verzamelen, te analyseren en te visualiseren:

  1. Zeeschuimer: voor gegevens verzameling

  2. 4Cat: to make sense of collected data

  3. Gephi: datavisualisatie

Resumerend

Neem jij TikTok als bron nu meer serieus en ben je nu beter voorbereid om er dieper in te duiken? Als het goed is heeft het lezen van deze brief je het volgende opgeleverd:

  1. Je hebt een bredere kijk op het socialmediaplatform van dit moment.

  2. Je bent professioneel nieuwsgierig geworden naar TikTok.

  3. Je hebt een methode/ stappenplan om TikTok als bron te gebruiken

  4. Je kent drie tools om te gebruiken bij je onderzoek

  5. Je hebt een directe link naar TikTok Trendsdata.

Hopelijk helpt dit jou niet alleen om jezelf te helpen. Als journalist / mediamaker biedt je met dit betere begrip van TikTok ook je publiek een betere inkijk in wat er echt op het platform gebeurt, wat er speelt onder jongeren.

En passant neem je daarmee ook vooroordelen weg. Op die manier schatten we dit platform beter op waarde en invloed, en reageren we gerichter en adequater bij misstanden (in plaats van om een onrealistisch totaalverbod op te roepen).

Goed voor jezelf, je redactie en je publiek. Lekker bezig, lezer!✅ En dat was 'm weer; de allereerste van 2023. Tot de volgende. Laurens.

---

RECLAME: AANBIEDING

Deze nieuwsbrief schrijft zichzelf niet (en wil dat ook niet). Oftewel: dit kost tijd en geld. #schoorsteenroken #bijdebakker. Ben jij al een tijdje geabonneerd en/of wil je de brief extra waarderen? Doe mij dan het equivalent van een blikje cola zero cadeau:

Ga premium!Voor ongeveer de prijs van een blikje energydrink ontvang je twee keer per maand exclusive premium original digital content. Gemaakt door mensen. Je krijgt interviews met makers, denkers en onderzoekers. Je leert van en over de pioniers die de wereld van AI op creatieve wijze tegemoet treden. Zoals Gabrielle Aguilar deze week. Ben jij m'n eerste betalende abonnee? Dan krijg je het boek The Art of AI cadeau!